Πώς η κυβερνητική πρόταση για Εξεταστική «κλειδώνει» την ατιμωρησία Βορίδη στο σκάνδαλο των βοσκοτόπων.
Αντί να ανοίγει τον δρόμο για απόδοση ευθυνών, η –υποτίθεται – καθαρτήρια Εξεταστική Επιτροπή που ζητά η κυβερνητική πλειοψηφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ κινδυνεύει να λειτουργήσει ως χρονομηχανή παραγραφής. Ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης, ο οποίος το 2019 υπέγραψε κατανομή άνω του ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων βοσκοτόπων εκτός Κρήτης προς Κρητικούς κτηνοτρόφους – πράξη αντίθετη στην ΚΥΑ 873/55993/2015 – βρίσκεται ένα βήμα πριν από την απαλλαγή, παρά τον τεράστιο δημοσιονομικό κίνδυνο για τα κοινοτικά κονδύλια.
1. Η «τεχνική λύση» του 2015 και οι σαφείς κόφτες
Η ΚΥΑ 873/55993/2015 διαίρεσε τη χώρα σε εννέα περιφέρειες και επέτρεψε ρητά την κατανομή βοσκοτόπων μόνο εντός της περιφέρειας εγκατάστασης ή, κατ’ εξαίρεση, μεταξύ ηπειρωτικών περιφερειών για μετακινούμενα κοπάδια. Η μεταφορά δικαιωμάτων από τη Μακεδονία, την Πελοπόννησο ή τα Δωδεκάνησα προς την Κρήτη ήταν, επομένως, ευθέως παράνομη.
2. Η απόφαση–μαμούθ του Σεπτεμβρίου 2019
Στις 28.9.2019, ο τότε υπουργός υπέγραψε κατανομή 1.069.390 στρεμμάτων εκτός Κρήτης (μόνο στη Δ. Μακεδονία 483.950 στρ.). Πρόκειται για αύξηση 25 φορές πάνω από την –επίσης παράνομη– μεταφορά του 2018. Η υπογραφή βασίστηκε σε εισήγηση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς καμία τεκμηριωμένη μελέτη φέρουσας ικανότητας ή πραγματικής κτηνοτροφικής δραστηριότητας, καταστρατηγώντας τον βασικό στόχο της ΚΑΠ: ενίσχυση των πραγματικών παραγωγών.
3. Το παράθυρο της παραγραφής και η συνταγματική γκρίζα ζώνη
Η επίμαχη πράξη έγινε λίγες εβδομάδες πριν ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του άρθρου 86 Συντάγματος (Νοέμβριος 2019). Παρότι η αναθεώρηση εξαφάνισε τη διαβόητη αποσβεστική προθεσμία, νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι για τα αδικήματα που τελέστηκαν πριν την τροποποίηση εξακολουθεί να ισχύει το παλαιό καθεστώς – με τελική προθεσμία δίωξης την 6η Οκτωβρίου 2025.
4. Εξεταστική «απ’ το 1998 μέχρι σήμερα»: ο ορισμός της κωλυσιεργίας
Η κυβέρνηση προτείνει Εξεταστική με ορίζοντα 27 ετών, από την ίδρυση του ΟΠΕΚΕΠΕ ως σήμερα, γεγονός που εγγυάται πολυετή έρευνα και, στην πράξη, μετάθεση της ουσιαστικής συζήτησης για μετά την κρίσιμη προθεσμία.
Ήδη στην κοινοβουλευτική συζήτηση προκύπτουν σημάδια συναλλακτικής λογικής – «κράτα με να σε κρατώ» – με κορυφαία στελέχη να αρνούνται προανακριτική, υπονομεύοντας την προοπτική ταχείας απονομής δικαιοσύνης.
5. Τι δείχνει η δικογραφία
Η εισαγγελική διαβίβαση αναφέρεται σε «αφόρητες πιέσεις» και παραιτήσεις στελεχών που προσπάθησαν να ελέγξουν τις μεταβιβάσεις δικαιωμάτων.
Το ύψος των κοινοτικών ενισχύσεων που μπορεί να καταλογιστεί από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ή την OLAF εκτιμάται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ – κόστος που τελικά βαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο.
6. Πέρα από την παραγραφή: ποιοι λογοδοτούν;
- Ποινική διάσταση: Αν η Βουλή δεν κινηθεί πριν από τις 6/10/2025, οι ποινικές ευθύνες του κ. Βορίδη κλείνουν οριστικά.
- Πολιτική ευθύνη: Η κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει γιατί επέλεξε μια διαδικασία που εξ ορισμού εκτονώνει τις ευθύνες αντί να τις διερευνά.
- Θεσμική αξιοπιστία: Μετά το προηγούμενο του «πάγου» στο σκάνδαλο Novartis, ακόμα μία υπόθεση δείχνει πόσο επείγει η πραγματική αποσύνδεση δικαιοσύνης και πολιτικής εξουσίας.
Το συμπέρασμα
Με πρόσχημα τη διαφάνεια, η πλειοψηφία προωθεί μια Εξεταστική που καταλήγει σε πολιτικό άλλοθι: όσο διευρύνεται το χρονικό πλαίσιο, τόσο συρρικνώνεται η πιθανότητα λογοδοσίας. Για τον πρώην υπουργό –και κατ’ επέκταση για την ίδια την κυβέρνηση– η πιο βολική λύση δεν είναι η αναζήτηση της αλήθειας, αλλά η… παραγραφή. Έτσι, το μήνυμα προς τους πολίτες είναι σαφές: ακόμα κι αν το εθνικό ταμείο ζημιωθεί, οι πολιτικές σκοπιμότητες μετρούν περισσότερο από τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τη θεσμική νομιμότητα. Αυτό, όμως, δεν είναι «κανονικότητα»· είναι ο ορισμός της ατιμωρησίας.
